Những mùa quả dại
* Tạp bút của TRẦN VĂN THIÊN
Mùa này ở quê trời đã sang hè. Nắng như rải mật xuống cánh đồng trơ gốc rạ, lúa đông xuân đã thu hoạch xong hết rồi, ngọn gió nồm hây hẩy thổi lộng đê Đông. Chim chào mào véo von trên nhành cây trứng cá, chim dồng dộc làm tổ lủng lẳng dưới nhánh tre già. Quê tôi một bên là đồng ruộng, một bên là dốc đồi thoai thoải, dương liễu rợp bóng xanh rì. Nhận ra trời chớm hè mà lòng tôi rạo rực, xôn xao vì nhớ, vì thương một thời chân phèn dẫm nắng, đầu trần đội mưa. Hè về rồi, sao mà tôi không nhớ được những trái dủ dẻ ngọt lịm, hạt to chiếm hết phần quả, những quả ổi rừng chan chát, đượm vị cỏ cây. Sao mà tôi không thương con dốc tuổi thơ rụng đầy quả dương liễu khô.
Ngày ấy, thời chúng tôi còn là những cô cậu nhỏ vô ưu vô lo, có lẽ mùa này là mùa chúng tôi chờ đợi nhất. Chớm hè, quả dại bắt đầu chín vàng theo màu nắng, từng chùm lúc lỉu gọi mời những cặp mắt trẻ thơ trong veo. Chúng tôi sẽ được len lỏi dưới vô vàn bụi cây sum suê quả dại, mà thỏa thuê tận hưởng mùi vị núi rừng vẹn nguyên, chất phác. Kì nghỉ hè cũng vừa đến, bọn trẻ quê cùng dắt tay nhau đi qua một mùa hè cổ tích, giòn tan những tràng cười xanh nguyên. Nhớ nhất phải là những chùm dủ dẻ vàng ươm, tròn đầy. Ở ngọn đồi quê tôi, có lẽ dủ dẻ mọc nhiều nhất trong những loại quả dại chân phương. Nhưng muốn hái được dủ dẻ vừa to vừa ngọt, phải đi sâu vào rừng, men theo con đường nhỏ dài hun hút, mà chúng tôi từng đoán rằng, nó sẽ dẫn đến một xóm làng nào đó phía bên kia rừng.
Hoa dủ dẻ cũng có màu vàng, xếp thành hai lớp, ba cánh bung phía ngoài, ba cánh còn lại chúm chím bên trong. Hương dủ dẻ nồng đượm, ngất ngây, bọn con gái thường hái hoa khẽ cài lên tóc làm duyên, rồi giấu vào túi áo để đêm về đặt hoa lên đầu giường, cho hương thơm ướp vào giấc ngủ. Trái dủ dẻ căng trĩu, vàng đượm, từng quả to bằng ngón tay cái người lớn, níu cành lá cong xuống, phủ lòa xòa chỉ ngang đầu, ngang ngực chúng tôi. Tìm được bụi dủ dẻ nào lớn, tán cao tỏa bóng mát, chúng tôi thường tụ lại, đứa ngồi quanh gốc, đứa ngồi trên chạc cây, vừa ăn dủ dẻ vừa chuyện trò xôn xao, vang một góc rừng. Nghĩ lại mà thật thương quá những mái đầu tóc khét loe hoe vạt nắng, gấu quần, vạt áo lem lấm nhựa cây.
Ăn ngán dủ dẻ chúng tôi lại kéo nhau đi tìm nhãn núi, sim, mua, ổi rừng. Nhãn núi mọc gần những bụi gai ra trái chín đỏ rực, muốn hái được nhiều nhãn núi, chúng tôi phải khéo léo tránh những chiếc gai đâm. Chúng có vị lạ lắm, vừa chan chát vừa ngòn ngọt, bề ngoài giống quả trâm nhưng nhỏ và chát hơn. Ấy vậy mà không hiểu sao bọn tôi vẫn mê mẩn vị chát của nhãn núi, có lẽ vì vẻ mộc mạc, gần gụi của chúng. Nhãn núi khi chín cũng có màu tím như quả sim nhưng không ngọt dịu, đằm thắm mà chất phác, mạnh mẽ. Hồi đó, chúng tôi thường ví nhãn núi như những cô sơn nữ, điểm tô cho núi rừng một vẻ đẹp khiêm nhường mà tiềm ẩn nét quyến rũ nguyên sơ. Có hôm tôi mang theo cuốn tập chép nhạc, sau một hồi quanh quẩn dưới những tán cây rừng, chúng tôi sẽ ngồi lại nghêu ngao hát, rồi chia nhau từng chùm nhãn núi, trái ổi rừng hái được. Ăn nhiều nhãn núi nên khi cả bọn thè lưỡi ra, đứa nào cũng ôm bụng cười vì những cái lưỡi tím rịm, còn đôi má thì ửng hồng, li ti mồ hôi vì nắng…
Sẽ không thể kể hết bao kỷ niệm của những mùa hè, mà chúng tôi đã dành cho nhau niềm hạnh phúc trong trẻo nhất. Chỉ là đôi lúc, thấy lòng mình nhớ đến quay quắt khung trời xưa cũ. Đó là những buổi trưa vào rừng, tinh nghịch chọc phá tổ ong vò vẽ, để rồi cả bọn cùng nhau chạy tán loạn, có đứa về nhà phát hiện bị sưng trán vì ong chích. Đó là những chiều chúng tôi ngồi ở đỉnh đồi, chân đong đưa theo gió, mắt nhìn xuống cánh đồng lúa vàng xuộm, rồi nhìn lên trời mây bay lãng đãng, mà mơ mộng bao chuyện thần tiên. Đó là những lần tôi ham chơi quên cả giờ cơm, mẹ tìm tôi về nhưng không thấy, chiếc roi mây của mẹ như là nỗi sợ ngây ngô của tuổi thơ, mà tôi làm sao quên được. Và đó là một phần ký ức biếc xanh với những mùa quả dại dân dã, nuôi dưỡng tâm hồn tôi bằng bao niềm vui, nỗi buồn lấp lánh…
Một mùa hè nữa lại về rồi, quê nhà yêu dấu của tôi ơi!